Autorzy na widelcu - #7. Przemysław Chojecki

METRYCZKA

Imię: Przemysław

Nazwisko: Chojecki

Znak zodiaku: Wodnik

Wzrost: 182 cm

Dorobek literacki: “Bystry potok”, “Plac Zbawiciela”

Ulubiona książka: “Wiersze zebrane” Kawafis

Moja recenzja Placu Zbawiciela tutaj.

Rude recenzuje: Dlaczego życie na emigracji tak bardzo przyciąga?

Przemysław Chojecki: Nowe i inne zawsze przyciąga. Moja emigracja była spowodowana ciekawością i chęcią sprawdzenia się.

RR: Sprawdziłeś się?

PC: Sprawdziłem się. (śmiech) Spełniłem się w tym, co robiłem. Zrobiłem magisterkę i doktorat w Paryżu, a potem przez dwa lata prowadziłem badania na Uniwersytecie w Oksfordzie w Wielkiej Brytanii. Przez te siedem lat na emigracji nauczyłem się bardzo dużo i cieszę się, że z tą wiedzą wróciłem do Polski.

RR: W jakim wieku zdecydowałeś się wyjechać i co właściwie Cię do tego skłoniło?

PC: Mój wyjazd wyszedł przypadkiem. Gdy byłem na drugim roku studiów, profesor, która prowadziła seminarium, na które uczęszczałem, zapytała czy nie chciałbym wyjechać do Francji, bo mógłbym się dzięki temu szybciej rozwijać naukowo. Szybko się zgodziłem, a pół roku później obudziłem się w Paryżu (śmiech). Na początku mój wyjazd był bardzo chaotyczny. Pierwszy rok spędziłem na Erasmusie w Paryżu, drugi rok także spędziłem w Paryżu tym razem w ramach programu na podwójny dyplom magisterski. Następne trzy lata robiłem doktorat w Paryżu, a potem przez dwa lata pracowałem na Uniwersytecie w Oksfordzie. To już były świadome decyzje (śmiech).

RR: Brzmi to poważnie i wygląda na to, że nie miałeś czasu się nudzić. Czy mimo wszystko zdarzały się Ci kryzysy, że nie miałeś na nic ochoty, spowodowane tęsknotą za ojczyzną i najbliższymi znajomymi?

PC: Oczywiście, że miałem kryzysy! Najtrudniejszy dla mnie był pierwszy rok we Francji, bo wtedy po raz pierwszy znalazłem się z dala od rodziny i przyjaciół, w dodatku w obcym kraju, którego języka niemalże nie znałem. Dopiero z czasem, gdy nauczyłem się francuskiego i znalazłem nowych znajomych oraz oswoiłem dla siebie Paryż, poczułem się dobrze. Od drugiego roku na emigracji kryzysy zdarzały mi się już rzadko i trwały krótko. Były to najczęściej tęsknoty za powrotem, za znajomymi i uczucie, że mnie coś omija.

RR: Opis Twojej książki ściśle sugeruje, że jest ona o emigracji, a jednak poruszasz się w niej po znacznie szerszym terenie, bo pojawia się cała masa rozważań życiowych, bardziej filozoficznych. Jakie zadanie ma pełnić takie bardzo konkretne ukierunkowanie czytelnika na tematykę emigracyjną?

PC: Masz rację, jest wiele wątków w “Placu Zbawiciela”. Emigracja była dla mnie kluczowym wątkiem, bo podczas pisania książki mieszkałem wciąż w Wielkiej Brytanii i zastanawiałem się co dalej. Gdy pisałem, nie byłem jeszcze pewny czy wrócę. To dopiero okazało się w trakcie pracy nad książką. Dlatego wszystkie rozważania życiowe wyniknęły z chęci przemyślenia: wracać czy nie wracać.

RR: Powrotem z emigracji zaczynasz nowy rozdział w życiu. Dlaczego zależało Ci na zamknięciu poprzedniego?

PC: Powrót zdecydowanie jest zamknięciem poprzedniego rozdziału - emigracyjnego - ale jest też nowym początkiem. Wróciłem do Warszawy, którą z jednej strony dobrze znam, bo tutaj mam rodzinę i znajomych, ale wracam po latach zmieniony, z nowymi doświadczeniami, a do tego sama Warszawa intensywnie się zmieniała.

Chciałem wrócić z wielu przyczyn: dla stabilizacji, by wykorzystać zdobytą wiedzę we własnym kraju, dla rodziny i przyjaciół, dla polskiej kultury.

RR: Dlaczego upatrzyłeś sobie plac Zbawiciela? Często można Cię tam spotkać?

PC: Tak, mieszkam w pobliżu i często spotykam się na placu Zbawiciela ze znajomymi. Dlatego było to naturalne miejsce dla fabuły książki. Na placu Zbawiciela można zobaczyć cały przekrój Warszawy i Polski.

RR: A dlaczego zdecydowałeś się na zatajenie wszelkich informacji o swoim rozmówcy? Dlaczego nie chciałeś, żeby czytelnik sobie go wyobrażał?

PC: Przez ten zabieg chciałem, by czytelnik skupił się na samej rozmowie między bohaterami.

RR: Przez długi czas zwiedzałeś świat. Jakie były najciekawsze miejsca, które osobiście miałeś okazję odwiedzić?

PC: Najpiękniejszym miastem, które widziałem, było zdecydowanie Kioto w Japonii: cudowna architektura, tradycja, pięknie położone - góry, morze, rzeka. Silne emocje wzbudził we mnie także Mumbaj w Indiach przez hałas, chaos, nierówności społeczne, a to wszystko w klimacie tropikalnym.

RR: Zmierzysz się ze swoją „nową rzeczywistością” na kartach kolejnej powieści?

PC: Tak (śmiech). Przepracowuję to, co mnie spotyka, w książkach. Rzeczywiście w tym momencie mam już zarys trzeciej powieści - znacznie bardziej klasycznej, która w całości będzie działa się we współczesnej Warszawie. Na razie nic więcej nie mogę powiedzieć.  

RR: Gdzie pisałeś Plac Zbawiciela - w Polsce czy za granicą?

PC: W całości napisałem “Plac Zbawiciela” w Oksfordzie w Wielkiej Brytanii. Tęskniłem i pisałem. (śmiech)

RR: Myślisz, że przez tę tęsknotę wyszło bardziej wiarygodnie?

PC: Myślę, że mniej (śmiech). Tęsknota powoduje, że idealizujemy - dotyczy to w równym stopniu miejsca, jak i rzeczy czy osób, i równie dobrze odnosi się do relacji międzyludzkich.

RR: Skąd w ogóle wziął Ci się pomysł na napisanie książki?

PC: Piszę regularnie od blisko dwunastu lat. Na początku były to opowiadania i wiersze. Od wyjazdu do Francji regularnie prowadzę dziennik. Gdy zamieszkałem w Anglii, poczułem, że przyszedł czas na powieść. Był to naturalny proces. Swoją drogą “Plac Zbawiciela” to moja druga powieść. Moim debiutem był “Bystry potok”, który ukazał się w zeszłym roku. Jest bardziej chaotyczny i głównie traktuje o młodości. Chciałem w nim przepracować Paryż.

RR: A skąd myśl, że obcy Ci ludzie będą chcieli poznać Twoją opinię o emigracji?

PC: Nie myślę o obcych ludziach, gdy piszę. Piszę dla siebie.

RR: Rozmowy z Warszawą w tle. Czy one rzeczywiście kiedyś miały miejsce, czy są wytworem Twojej wyobraźni?

PC: Niektóre rozmowy rzeczywiście się odbyły, ale większość to fikcja literacka. Nie nagrywam znajomych, gdy rozmawiamy (śmiech).

RR: To akurat może i lepiej (śmiech). Te rzeczywiste rozmowy zainspirowały Cię do napisania książki w takiej formie?

PC: Tak, uwielbiam rozmawiać z ludźmi i często rozmawiam. Dialog jest dla mnie bardzo ważny, bo dzięki niemu mogę zrozumieć inne punkty widzenia. Chciałem, by forma “Placu Zbawiciela” to odzwierciedlała, bo spotkania w cztery oczy przy kawie lub winie lubię najbardziej, szczególnie gdy rozmawiam z bliską mi osobą i wychodzimy poza zwykły small-talk.

RR: Poza samym tematem typowo wyjazdowym poruszasz też kwestie bardziej ogólne - życiowe. Nie obawiałeś się takiego literackiego obnażenia przed czytelnikami? Bo jednak książka zdradza dużo informacji o Tobie samym.

PC: Krótko mówiąc - nie. Nie mam problemu z głębszym opisywaniem samego siebie. Myślę, że szczerość się broni. Z resztą tak jak wspominałem wcześniej - pisząc nie myślę o tym, jak zostanie to odebrane przez “czytelników”. Jeżeli już myślę o odbiorcach, to tylko o najbliższych znajomych.

RR: To dlaczego decydujesz się na wydanie swojej twórczości i udostępnienie dla szerszego grona odbiorców?

PC: Wydaję, bo jestem otwarty na dialog. Nie staram się odnieść “sukcesu” przez twórczość. Najważniejsze dla mnie jest to, że dwie wydane powieści pozwoliły mi na poznanie nowych ludzi i zebranie nowych doświadczeń. Byłem dwukrotnie w radiu. Pojawiają się kolejne propozycje spotkań.

Wydawanie własnej twórczości widzę jako otworzenie się na innych. Daję coś z siebie i, niezależnie czy będzie to skrytykowane czy polubione, na pewno przyniesie jakąś zmianę. Nieprzewidywalne zmiany są dla mnie kluczowe, bo dzięki nim życie jest fascynujące.

RR: Pierwszy rozdział Twojej powieści zbił mnie z tropu, bo to trochę taka książkowa incepcja. Co chciałeś uzyskać tym wprowadzeniem?

PC: Mówisz o motywie pisania książki w książce? Było to dla mnie naturalne, bo tak to przeżywałem - pisałem książkę, a jednocześnie myślałem o sobie, piszącym książkę.

RR: Dokładnie o to mi chodziło - na mnie taki zabieg działa jak płachta na byka (śmiech).
A teraz pytanie z innej beczki - wiem, że lubisz obserwować ludzi. Co daje Ci taka obserwacja?

PC: Inni ludzie to krzywe zwierciadła, w których możemy sami się przejrzeć. Ostatecznie obserwowanie i analizowanie innych służy mi jedynie do tego, by poznać lepiej siebie i świat.

RR: Co tak właściwie nadaje Twojemu życiu sens?

PC: Miłość. (śmiech)

RR: Masz jakiś sprawdzony sposób na odnalezienie jej w życiu?

PC: Nie mam gotowych wzorów. Miłość przejawia się na wiele sposobów. Odnajduję ją w bliskich relacjach, ale również w pracy nad rzeczami, które mnie pasjonują i w odkrywaniu świata. Ważne jest dla mnie dzielenie się miłością i dobrem z innymi, bo to ostatecznie daje poczucie, że życie ma sens.

Post udostępniony przez ᴘᴀᴜʟᴀ (@ruderecenzuje) 3 Cze, 2017 o 11:30 PDT

Serdecznie dziękuję Przemkowi za rozmowę, a Was zachęcam do zaglądania do mojej opinii o Placu Zbawiciela tutaj i oczywiście do sięgania po książkę :)